Maak werk van werkdruk

De werkdruk in de kennissector is (te) hoog. Als dit langere tijd aanhoudt, leidt dat tot werkstress en gezondheidsklachten. De kennissector werkt hard aan het in balans brengen van te hoge werkdruk, maar het blijft weerbarstig. Werkdruk heeft veel oorzaken en dat maakt de aanpak ervan complex. SoFoKleS wil bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn en de kennis over (de effecten van) werkdruk en een impuls geven aan de aanpak ervan. In 2020-2022 deden we dat via onderzoek, een online magazine, een vierdelige e-conferentieserie en een werkdruknetwerk.

Universiteiten

Online magazine

In 2020 heeft SoFoKleS het online magazine Maak werk van werkdruk gelanceerd. In dit magazine laten we zien wat er in de sector speelt rond de aanpak van werkdruk en bieden we inspiratie voor een eigen aanpak. Zo zijn er praktijkverhalen opgenomen van verschillende universiteiten en interviews met deskundigen. Het magazine is ook beschikbaar in het Engels.

Onderzoek naar ervaren werkdruk in het wo

In een onderzoek analyseerde SoFoKleS de ervaren werkdruk in het wetenschappelijk onderwijs. Hierbij is gebruik gemaakt van data van de WERKmonitor 2019 van het ministerie van BZK. In totaal deden 2.442 respondenten mee. De uitkomsten van het onderzoek hebben we gedeeld in het online magazine en op de tweede e-conferentie. Hieronder lees je er meer over. In het magazine zijn ook aanbevelingen voor universiteiten opgenomen.

Online werkdruknetwerk

De aanpak van werkdruk op universiteiten is een thema dat volop in ontwikkeling is. Door kennis en ervaringen met elkaar te delen, blijven we in dialoog over werkdruk en kunnen we als sector tot werkbare oplossingen komen. Daarom is SoFoKleS in 2020 een online werkdruknetwerk gestart, waarin de leden met elkaar in gesprek kunnen over alles wat speelt rondom werkdruk op de universiteiten. Meer dan 80 geïnteresseerden hebben zich aangemeld. In het najaar van 2020 en in 2021 vond elke maand een lunchgesprek plaats.

Halverwege 2022 is het werkdruknetwerk beëindigd. Eind 2023 heeft SoFoKleS in overleg met de sector besloten het werkdruknetwerk een vervolg te geven.

E-conferentieserie Maak werk van werkdruk

In 2020 heeft SoFoKleS vier e-conferenties georganiseerd rondom het thema werkdruk. Deze e-conferenties waren online te volgen en duurden een uur.

E-conferentie 1: Maak werk van werkdruk

Op 21 april vond de eerste e-conferentie plaats. Tijdens deze eerste e-conferentie hield Samula Mescher een keynote. In 2011 promoveerde ze op een onderzoek naar hoe organisaties de werk-privébalans van hun werknemers ondersteunen. Als zelfstandig coach en trainer helpt ze nu wetenschappers om meer balans en energie in hun werk te vinden. In haar keynote ging ze in op de verschillende niveaus die aanknopingspunten bieden om met werkdruk aan de slag te gaan: het beleidsniveau, individueel niveau en het niveau van de werkcontext. Mescher benadrukte het belang van het gesprek, persoonlijke ervaringen en de kracht van experimenteren met wat wel of niet werkt. Ook ging ze in op de mogelijke gevolgen van de coronacrisis voor werkdruk op universiteiten. Wat zijn knelpunten, waar liggen kansen en welke lessen kunnen we leren? Hierover ontstond een gesprek tussen deelnemers. Een visuele samenvatting van de conferentie vindt u hieronder.

Visual Aanpak Werkdruk

E-conferentie 2: Maak werk van werkdruk

Onderzoek naar de werkdrukbeleving en handelingsperspectieven om werkdruk te verhelpen

Inzicht in de manier waarop medewerkers werkdruk beleven, is een belangrijke eerste stap naar een aanpak. Daarom heeft SoFoKleS een analyse uitgevoerd op data uit de WERKmonitor 2019 over werkdrukbeleving in het wo. De resultaten en aanbevelingen uit deze analyse werden gepresenteerd bij de tweede e-conferentie over werkdruk op 19 mei 2020.

Na de presentatie konden de deelnemers aangeven welke factoren belangrijk zijn voor hun eigen werkdrukbeleving. Wat helpt er om meer energie te krijgen en wat werkt belemmerend in het contact met collega’s en leidinggevenden? Autonomie, sociale steun en samenwerking werden vaak genoemd als helpende factoren. Als belemmerende factoren noemden deelnemers onder meer de organisatiecultuur, disproportionele nadruk op excellentie en te veel regeldruk. Opvallend is dat de veranderingen in werk door de coronacrisis zowel een positieve als een negatieve uitwerking hebben op de werkdrukbeleving van deelnemers. De positieve kant is dat ze meer autonomie en regelruimte ervaren door de fysieke afstand tot collega’s. Ook ligt er door de afstand meer focus op deskundigheid en minder op iemands positie. Aan de andere kant vinden deelnemers dat de fysieke afstand negatieve gevolgen heeft voor de cultuur en sociale veiligheid op hun werk.

E-conferentie 3: Maak werk van werkdruk

Universiteiten delen hun aanpak

Tijdens de derde e-conferentie over werkdruk, op 22 september 2020, deelden twee universiteiten hun werkdrukaanpak. De Erasmus Universiteit Rotterdam vertelt over de samenwerking die ze sinds april met OpenUp zijn gestart: de psycholoog ‘on speed dial’. Een laagdrempelige manier voor medewerkers om online of telefonisch het gesprek aan te gaan met een psycholoog. Verder gaat het ook over nieuwe plannen van de universiteit. Volgens die plannen gaan medewerkers van alle organisatieonderdelen het gesprek aan over knelpunten, bedenken ze samen oplossingen en evalueren ze vervolgens de aanpak. Hierbij is aandacht voor alle niveaus: van individu tot vakgroep en tot universitair niveau. De Universiteit Leiden maakte een centraal plan van aanpak dat bestaat uit zeven thema’s. Op basis van dit centrale plan heeft iedere faculteit zijn eigen aanpak geformuleerd. Want de aandachtspunten zijn overal weer anders. Waar de ene faculteit werkdruk vooral bespreekbaar wil maken, focust een andere faculteit bijvoorbeeld op vermindering van regeldruk.

Econferentie 3

E-conferentie 4: Maak werk van werkdruk

Erkennen en waarderen in relatie tot werkdruk

Op 17 november vond de vierde e-conferentie plaats, deze keer rond het thema Erkennen en waarderen. Hierin vertelde Kim Huijpen (landelijk programmamanager, VSNU) meer over het landelijke programma Erkennen en waarderen, dat begin 2020 van start is gegaan, na de publicatie van het position paper ‘Ruimte voor ieders talent: naar een nieuwe balans in het erkennen en waarderen van wetenschappers’. Ook deelden twee universiteiten hun aanpak tijdens de e-conferentie. De Universiteit Maastricht ging in op de relatie tussen erkennen en waarderen en werkdruk. De Universiteit Leiden vertelde over de inventarisatie van het gehele HR-instrumentarium en wat dit betekent voor de aanpak erkennen en waarderen en de aanpak van werkdruk.

Econferentie 4

Aanpak Werkdruk

Vragen?

Vragen over de werkdrukactiviteiten van SoFoKleS? Neem contact met ons op!

SoFoKleS

Lange Voorhout 13, 2514 EA Den Haag, T: 070 37 65 727

Ook interessant

In oktober 2017 heeft SoFoKleS een stakeholdersbijeenkomst georganiseerd om te verkennen hoe universiteiten kunnen omgaan met werkdruk. De uitkomsten van de stakeholdersbijeenkomst leest u in de onderstaande verkenning.

Verkenning omgaan met werkdruk in universiteiten

Verder lezen op Verkenning omgaan met werkdruk in universiteiten

Deze website gebruikt cookies om je de beste ervaring te kunnen aanbieden. Accepteer de cookies door op 'Accepteer cookies' te klikken.