RUG startte met middelen SoFoKleS-lab een intervisieprogramma voor PhD-begeleiders

Mierau is universitair hoofddocent Europese Cultuur en Literatuur aan de RUG. Daarnaast is hij één dag per week programmadirecteur van de Graduate School op de Letterenfaculteit en één dag per week directeur van de Federatie Graduate Schools in de Sociale en Geesteswetenschappen aan dezelfde universiteit. Vanuit die rollen had hij het doel een programma samen te stellen voor PhD-begeleiders. ‘PhD-begeleiders op de RUG kregen vooraf alleen een korte cursus, die centraal werd georganiseerd, maar verder was er geen scholingsaanbod binnen de faculteit’, vertelt hij. ‘Voor ontwikkeling van deze scholing bleek er voldoende interesse binnen de Faculteit Letteren. Samen met de directeur van de Graduate School, prof. dr. Raingard Esser, ben ik in gesprek gegaan met HR: hoe kunnen we PhD-begeleiders helpen zich verder te professionaliseren?’

Intervisie en vakliteratuur voor zelfstudie

Het project dat ontstond, is een samenwerking tussen de Graduate School (prof. dr. Raingard Esser en dr. Konstantin Mierau) en HR (Nynke Bosma en Liesbeth Volbeda). Mierau: ‘Samen zijn we de medewerkers gaan vragen waar ze behoefte aan hadden. Intervisie werd vaak genoemd. We besloten intervisie te gaan aanbieden, maar dan wel vanuit een wetenschappelijke basis. Want ook voor praktische vaardigheden rond PhD-begeleiding kun je wetenschappelijke inzichten gebruiken. Het doel van intervisie is reflectie en uitwisseling van kennis en ervaringen. Daarnaast hebben wij vakliteratuur over het begeleiden van PhD-trajecten aangeboden voor zelfstudie. Zo stimuleren we de deelnemers ook na de cursus hun begeleidingsvaardigheden te blijven ontwikkelen door middel van zelfstudie.’

Veilige omgeving  

De volgende stap was om een intervisiecoach aan te trekken. Iemand die het gesprek tijdens de cursusbijeenkomsten kan begeleiden en die kan sturen bij de zelfstudie. Bewust koos het team voor een externe intervisiecoach, vertelt Mierau. ‘Zo zorgden we voor een veilige omgeving waarin cursisten zich kwetsbaar kunnen opstellen.’

Cursushandleiding  

Ook heeft Mierau samen met het team een cursushandleiding gemaakt en die is voorgelegd aan een klankbordgroep. In deze handleiding is de methodiek opgenomen en later zijn ook de opgedane ervaringen eraan toegevoegd. Zo kunnen andere faculteiten en universiteiten eenvoudig dezelfde cursus opzetten en aanbieden. De cursushandleiding is voor alle belangstellenden uit de sector op te vragen bij de Federatie van Graduate Schools Social Sciences and Humanities. Stuur daarvoor een e-mail naar Konstantin Mierau.

Persoonlijke en carrièreontwikkeling  

De cursus begint met een kick-off en daarna zijn er vijf of zes bijeenkomsten. Na een tijdje is er nog een terugkombijeenkomst waarin de cursisten feedback kunnen geven. Voor de cursus is geworven onder beginnende PhD-begeleiders, mensen in het midden van hun carrière. Mierau: ‘Dit is een veelbelovende maar kwetsbare doelgroep. Hun succes hangt af van de PhD’s die ze begeleiden. De cursus is dus niet alleen interessant voor hun persoonlijke ontwikkeling, maar ook voor hun carrièreontwikkeling. Door ons op deze groep te richten, hopen we structureel bij te dragen aan de professionalisering van PhD-begeleiding.’

Dat er behoefte is aan de cursus, bleek wel uit de animo. Het aantal aanmeldingen was twee keer zoveel als het aantal plekken. Daarom is het programma begin 2022 nog een keer aangeboden, nu met steun vanuit het Faculteitsbestuur Letteren. Met de feedback uit de eerste cursusronde is de tweede cursus licht aangepast. Er kwam bijvoorbeeld meer ruimte voor gastsprekers.

Ervaring met SoFoKleS-lab  

Mierau is heel blij dat hij in gesprek is gegaan met HR. ‘Eerst had ik mijn voorstel gemotiveerd vanuit onderzoek. In overleg met HR hebben we het plan terug weten te brengen tot de kern en ingezet op belangrijke HR-thema’s, zoals professionalisering. Daardoor hebben we goedkeuring gekregen voor het voorstel.’

‘Liesbeth Volbeda van HR wees op de mogelijkheid om subsidie aan te vragen bij het SoFoKleS-lab. De aanvraag was snel geregeld omdat we al een voorstel hadden uitgewerkt voor intern gebruik. Deze subsidie heeft ontzettend geholpen om het programma op poten te zetten. Door in te zetten op HR-thema’s hebben we bovendien meer draagvlak gekregen. Nu heeft het faculteitsbestuur besloten de cursus verder te ondersteunen. Daarnaast kunnen wij het als een bewezen methode voorleggen aan andere faculteiten van de Federatie Graduate Schools in de Sociale en Geesteswetenschappen.’

Leeropbrengsten  

Mierau deelt graag de belangrijkste leerpunten en opbrengsten uit dit project met de sector:

• PhD-begeleiders geven aan dat deze cursus van toegevoegde waarde is voor hun rol.
• Cursisten vinden het fijn om ook regie te hebben over het programma. Bied daar ruimte voor, bijvoorbeeld door ze thema’s te laten prioriteren.
• Het heeft meerwaarde als intervisiebijeenkomsten niet alleen worden gebruikt om ervaringen met elkaar te delen, maar ook om theoretisch te reflecteren. Met wetenschappelijke inzichten kun je de praktijk verbeteren.
• Het is belangrijk dat de cursusbegeleider niet uit de dagelijkse werkomgeving van de deelnemers komt, zodat cursisten zich veilig voelen om ervaringen te delen.
• Door het programma af te stemmen met HR en andere belanghebbenden binnen de organisatie, wordt innovatie intern zichtbaar.

Tips  

Tot slot deelt Mierau ook nog enkele tips voor andere universiteiten die aan de slag willen met een vernieuwend projectvoorstel:

• Ga met HR praten over uw plannen.
• Kijk hoe uw voorstel kan bijdragen aan actuele HR-thema’s, zoals verlaging van de werkdruk.
• Maak in uw voorstel onderwijsvernieuwing zichtbaar.
• Vraag vooraf aan collega’s waar ze echt behoefte aan hebben.
• Maak met uw plan een rondje door de organisatie. Vraag daarbij om feedback en sta open voor nieuwe ideeën. Zo krijgt u meer draagvlak voor uw voorstel.

Vraag ook subsidie aan uit het SoFoKleS-lab  

Bent u geïnspireerd geraakt door het voorbeeld van de RUG en wilt u zelf subsidie aanvragen voor een project?

Op onze pagina SoFoKleS-lab leest u hoe het werkt en wat de voorwaarden zijn.